کلیه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است
طراحی و تولید: "ایران سامانه"
به گزارش افق تازه، شهر مشهد، پايتخت معنوي جمهوري اسلامي‌ايران، سالانه ميزبان بيش از بيست ميليون زائر از سراسر کشور و بيش از دو ميليون زائر خارجي است.
زائراني که با جاذبه وجود امام رضا (ع) به سوي مشهد کشيده مي‌شوند و هويت مشهد نزد آنان با وجود امام رضا (ع) عجين شده است. در اين ميان، زيارت همچنان که رابطه ميان امام و زائر را محکم مي‌کند، ره آورد و هديه‌اي به نام «سوغات زيارت» دارد که مي‌تواند پيوندهاي دوستي ميان مومنين را نيز محکم کند. سوغاتي که بسياري از زائران آن را جزئي از زيارت مي‌دانند و بخشي از وقت و هزينه سفر خود را صرف آن مي‌کنند.
سوغات زيارت مشهد که گردش مالي آن سالانه به بيش از 500 ميليارد تومان مي‌رسد، فرصت بسيار مغتنمي‌است که بتواند يکي از پايه‌هاي اقتصاد داخلي را استحکام بخشد و محمل صدور پيامي‌فرهنگي از اين پايتخت معنوي به اقصي نقاط جهان باشد، اما مطابق آمارهاي موجود، 70 درصد اين بازار گسترده در اختيار چين قرار دارد که عروسک و جانماز چيني از جمله سوغاتي‌هاي مورد استقبال زائران است.
30 درصد باقيمانده بازار نيز در دست ديگر کشورهايي مثل ترکيه و هند و فرانسه و... قرار دارد و در اين ميان، سهم ناچيزي نصيب ايران شده است. از طرفي آنچه که هم اکنون به اسم سوغات از مشهد خريداري مي‌شود، هيچ نسبتي با زيارت ندارد، تا بتواند به زيارت «عمق» و «امتداد» ببخشد.
«جشنواره فرهنگي هنري آهوانه» که به همت فرهنگسراي غدير شهر مشهد برگزار شده، با نگاهي ابتکاري و مردمي‌و به دور از کليشه‌هاي مرسوم به سراغ اين مسئله ملي رفته است.در اين جشنواره که از دو ماه پيش آغاز شده، دختران نوجوان و جوان مشهدي در يک کارگاه‌اموزشي سه ساعته نحوه ساخت عروسک نمدي آهو و جانماز با هنر روبان دوزي را ابتدا آموزش و سپس در همان کارگاه عروسک يا جانماز به نيت هديه به زائران کودک و نوجوان مي‌سازند. تا کنون بيش از 700 کارگاه در پايگاه‌هاي اوقات فراغت مساجد، مدارس و فرهنگسراها برگزار شده و از اين طريق 20000 عروسک آهو و جانماز توسط دختران ساخته شده است. با اجراي موفق اين طرح ، از ابتداي دهه کرامت 20 هزار عروسک آهو و جانماز همراه با بروشور معرفي جشنواره، به صورت بسته بندي در مبادي ورودي شهر مشهد همچون ايستگاه راه آهن و پايانه مسافربري مشهد در حال توزيع است که با استقبال گسترده زائرين حرم امام رضا(ع) روبه رو شده است.
نکته قابل توجه ديگر آن که دختران مشهدي بابت تهيه پارچه و نخ و سوزن مبلغ 500 تومان براي ساخت هر هديه پرداخت مي‌کنند و اين ارزش کار دختران را براي هديه به زائران امام رضا(ع) دو چندان مي‌کند. عروسک آهو، از آنجا که تداعي گر قصه ضامن آهوست، نشانه‌اي است براي برقراري يک رابطه آهوانه و پناه جويانه با امام. همچنين وجود اين نماد در خانه زائر، نشانه اي است از زيارت امام رضا (ع) که با هر بار ديدن آن، زيارتي دوباره نصيب مي‌شود و تجديد عهد با امام. به اين ترتيب در اين طرح عمق بخشي و امتداد بخشي به زيارت به عنوان خدمت فرهنگي به زائران مد نظر قرار گرفته است. ساخت عروسک آهو و جانماز از سوي دختران، اين پيام را به همراه دارد که مي‌شود سوغات فرهنگي زيارت را به دست خودمان و با استفاده از نمادهاي هويت بخش و مرتبط با زيارت طراحي و به صورت ارزان قيمت توليد کنيم، به گونه اي که بتواند در آينده، به اشتغال زايي بيانجامد. اين مسئله وقتي پر رنگ تر مي‌شود که بدانيم در عرصه سوغات زيارت، تقريبا بسياري از طرح‌ها در مرحله پژوهش و ايده مانده است و به نظر مي‌آيد کليد حل مسئله سوغات، مي‌تواند درگير کردن مردم و مردمي‌شدن توليد سوغات زيارت باشد، به گونه‌اي که کاهش هزينه توليد و افزايش ابتکار، تنوع و نوآوري را به دنبال داشته باشد.