رئیس اتاق بازرگانی تبریزو درباره مشکلات صنعتگران و سرمایه گذاری در تولید می گوید: بانک ها در تسهیلات تنها به دنبال سود هستند، در حالی که با تغییر نرخ ارز و تحریم تولیدکننده نمی تواند تسهیلاتش را پرداخت کند، بانک با بهره مرکب، رقم وام را بالا و بالاتر می برد.
او معتقد است با دادگاه و شکایت، تسهیلات بخش صنعت تسویه نمی شود. بانک ها باید راه را برای فعالیت تولیدکنندگان واقعی باز بگذارند تا آن ها به تواند بدهی خود را پرداخت کنند.
یونس ژائله رئیس اتاق بازرگانی تبریز در این مورد که بدهی ارزی و بانک ها چه بلایی بر سر تولید در کشور آورده است گفت: وام ارزی یک تعهدی است بین دو نفر؛ بانک، صندوق توسعه یا صندوق ذخیره با واحدهای تولیدی. در واقع می توان گفت این‌ها (صندوق توسعه، بانک یا صندوق ذخیره) آمده‌اند در بخش تولید سرمایه‌گذاری کرده اند این سرمایه گذاری شامل ماشین‌آلات و مواد اولیه است. اما اینکه چگونه بدهی ارزی شکل گرفته باید به وقایع سال های گذشته نگاه کنیم. به طور مثال یک تولید کننده برای دریافت مواد اولیه وام ارزی گرفته است، فاکتورکننده مواد را می‌آورد همان روز تبدیل به کالا کرده و در همان روزی که نرخش را محاسبه می‌کند، نهایتا با 15 درصد سود کالا را عرضه کرده و در بازار و پول خودش را می‌گیرد و تا می‌خواهد برود با بانک تسویه کند، متاسفانه یکدفعه اتفاق‌هایی که در سال‌های گذشته داشتیم مانند تحریم، نوسانات بازار ارز و آشفتگی بازار رخ می دهد و این واحد تولیدی که قرار بوده با دلار هزار تومانی وام را تسویه کند، یکدفعه با دلار 3500 تومانی و حالا 13 هزار تومانی مواجه می‌شود.
بنابراین تولید کننده با بحران روبرو می شود. چرا که قادر نیست با شرایط جدید کشور یعنی افزایش ناگهانی قیمت ارز بدهی خود را به بانک یا صندوق پرداخت نماید.
وی افزود: موضوع بعدی در رابطه با ماشین‌آلات است. وقتی ما به واحد تولیدی تسهیلاتی می‌دهیم که ماشین‌آلاتی را بیاورد، این تسهیلات را طوری حساب می‌کند که بر اساس آن بازدهی که داشته، می‌گوید من این قدر تولید می‌کنم، این قدر از تولید را به داخل می‌دهم، این قدر هم از تولید را به خارج از کشور می‌فروشم. از محل صادرات وام ارزی را برمی‌گردانم، از محل داخل هم این قدر برمی‌گردانم. طبیعتا با توجه به وضعیت کشور و تحریم ها محاسباتش به هم می‌خورد، نمی‌تواند آن موفقیت را داشته باشد که پول را در موقعش برساند. دولت آمده و تبصره‌هایی را مصوب کرده تا بر اساس آن یک نرخ میانگین بدهی ها را تسویه کنند.
ژائله گفت: بعضی از واحدها وام‌هایی از صندوق توسعه ملی گرفتند از روز اولی که تسهیلات را دادند، تولیدکنندگان تعهد کرده و قرارداد را امضا کردند که من این دلار را می‌گیرم و عین دلار را برمی‌گردانم، بدون هیچ بهانه‌ای پنج یا شش درصد به شما سود می‌دهم. این‌جا دیگر نمی‌شود هیچ مسئولیتی را خودمان جدا کنیم و بگوییم نه، به ما ربطی ندارد؛ ما تولید کنندگان مجبوریم طبق توافق با بانک تعهدمان را انجام دهیم. به نظر من این‌جا باید بانک‌ها همراهی کنند.
باید برای هر تولید کننده ای یک تصمیم‌گیری خاص انجام شود؛ بیمه تسهیلات دنبال شود
وی در پاسخ به این پرسش که آیا بانک ها می توانند با کشاندن تولیدکنندگان و تجار واقعی به دادگاه بدهی های ارزی خود را تسویه کنند گفت: مسلماً خیر؛ بانک ها باید راه را برای فعالیت تولید کنندگان واقعی باز بگذارند تا تولید کننده به تواند بدهی خود را پرداخت کنند.
دولت باید از بانک ها بخواهد که قراردادها تجدید نظر کنند. کشور ما امروز در شرایط ویژه ای قرار دارد، ما تحریم هستیم، کشورهای دیگر کالاهای ما را نمی‌خرند. خیلی از این اتفاق‌ها باعث می‌شود که تولید کننده واقعی نتواند تعهداتش را انجام داده و صادرات انجام دهد.
این‌جا است که باید با توجه روند صادرات و برای هر تولید کننده ای یک تصمیم‌گیری خاص انجام شود. لذا لازم است در کشور ما یک بحث بیمه‌کردن این تسهیلات‌ها اتفاق بیفتد و نهایتا اینکه دولت بداند که نباید چنین تحرکاتی را در بخش ارز انجام دهد که ما بتوانیم موفق شویم تعهداتمان را به موقع انجام دهیم.
بانک ها با سود مرکب تولید را مشکل تر کرده اند
یونس ژائله افزود: امروز بانک‌ها می‌آیند قرارداد وامی را به صورت ریالی با یک نرخ بهره‌ای با کمپانی امضا می کنند، طبیعتا مشتری باید این پول را سر موقع به بانک برگرداند، ولی به دلایلی که گفتم، نمی‌توانند بدهی خود را به بانک پرداخت کنند. در این شرایط بحرانی که در کشور به وجود آمده؛ بازگشت سرمایه سخت شده است. تولیدکنندگان وام‌ها را تمدید می‌کنند، بدون اینکه پولش را بتوانند برگردانند. باید بانک موظف شود این بدهی ها را در مطالبات معوق قرار دهد.
متاسفانه بانک این کار را نمی کند؛ بانک ها با مشتریان خود می‌آیند قرارداد جدید امضا می‌کنند و آن سودی که تولید کننده باید برگرداند را روی وام اصلی می کشد و در یک قرار داد جدید دوباره یک بهره مرکب را از تولید کننده و دریافت کننده تسهیلات می گیرند. این عمل باعث می‌شود که بانک‌ها منافع خودشان را در نظر بگیرد فلذا مشکلاتی که برای واحدهای تولیدی ایجاد می‌شود، از این محل است.
بانک ها با حذف بهره مرکب به تولید کمک کنند
رئیس اتاق بازرگانی تبریز در پاسخ به این سوال که بانک ها چه کاری را برای رونق تولید انجام دهند گفت: بهترین کار این است که اگر کسی خواست وامی بگیرد و به هر دلیلی این معوق شد، اگر یک روزی آمد اصل و سود را با هم داد، تقبل کنند که همان روزشمار بتوانند تسویه کنند و دیگر این بهره مرکب را از سیستم بانکی حذف کنند. این بهترین کمکی است که می‌توانند به واحدهای تولیدی بدهند، ولی الان آمده‌اند تا سقف دو میلیارد تومان هم مصوب کردند، بانک‌ها که ضرری نخواهند کرد، چون همان نرخ سالیانه بانک مرکزی را حساب می‌کنند و سودشان را می‌گیرند و اینکه باید روزشمار این را حساب کنند و جدول را از بهره مرکب بیاورند بیرون، به نظر من این بزرگ‌ترین کمکی است که الان به واحدهای تولیدی می‌توانند بکنند.
