روسیه خود را به عنوان یک ابر قدرت و نه قدرتی برابر در مقابل ایران می بیند. این چیزی است که سیاست روسیه در قبال تهران را تعیین می کند.
شبکه خبری «الجزیره» با انتشار گزارشی به رویکرد روسیه
در قبال ایران پرداخته است. این شبکه خبری می نویسد: «کرملین به طور تاریخی
به ایران به دیده یک اهرم در تنظیم نوع روابط خود با قدرت های غربی به
ویژه واشنگتن نگریسته و سعی در استفاده ابزاری از ایران داشته است. بشار
اسد در مصاحبه اختصاصی خود با شبکه تلویزیونی «راشا تودی» در تاریخ ۳۱ مه
تلاش کرد تا از جنجال بر سر حضور نظامی ایران در سوریه بکاهد. او در این
مصاحبه گفت: «ما هرگز حضور نیروهای ایرانی را نداشته و نداریم. ما مستشاران
ایرانی را داریم که برای کمک به ارتش سوریه کار می کنند اما نیروهای نظامی
ایرانی در سوریه نداریم».
این
سخنان او واکنشی به اظهارات اخیر «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه بود که
تاکید کرد که تمام نیروهای غیرسوری باید از مرز جنوبی سوریه با اسرائیل عقب
نشینی کنند. تقاضای لاوروف مدت کوتاهی پس از دیدار «ولادیمیر پوتین» رییس
جمهوری روسیه با اسد در ساحل دریای سیاه در سوچی مطرح شد که در آن گفته بود
تمام نیروهای مسلح خارجی باید از خاک سوریه عقبنشینی کنند.
علیرغم
آن که روسیه همواره از توافق هسته‌ای با ایران حمایت کرده است فشار رو به
افزایش بینالمللی بر تهران در مورد فعالیت های منطقه ای آن کشور فرصتی
واقعی برای مسکو به منظور گرمتر کردن روابطاش با تل آویو ایجاد کرده است و
در نهایت فرصتی برای گرمتر شدن روابط با واشنگتن که هدف نهایی مسکو است.
پرسش اصلی در اینجاست که تا چه اندازه پوتین مایل است ایران را برای رسیدن
به این هدف قربانی کند»؟
این
شبکه خبری در ادامه می نویسد: «مسکو و تهران از زمان توافق هسته‌ای در ماه
ژوئیه ۲۰۱۵ میلادی روابط نزدیکی با یکدیگر داشتهاند. هر دو طرف از حکومت
اسد در جریان جنگ داخلی هفت ساله سوریه حمایت کرده اند و همچنین با ترکیه
به دنبال راه حل سیاسی برای پایان دادن به جنگ در سوریه در روند مذاکرات
مستقل از گفت و گوهای غربی شرکت داشتهاند. پوتین در نهایت در تلاش برای
تحکیم روابط دوجانبه و هماهنگ کردن سیاستی واحد در قبال سوریه و یمن در
اوایل نوامبر ۲۰۱۷ میلادی به تهران سفر کرد و با رهبر انقلاب و حسن روحانی
رییس جمهوری ایران دیدار کرد. چند ماه پس از آن در تاریخ ۲۶ فوریه روسیه یک
قعطنامه شورای امنیت علیه ایران به دلیل نقض تحریم های تسلیحاتی سازمان
ملل متحد در قبال یمن و ارسال سلاح به انصارالله را وتو کرد. اخیرا
«الکساندر نواک» وزیر انرژی روسیه در ماه آوریل اعلام کرد که مسکو از
ارزهای ملی در تجارت با ایران به جای دلار امریکا و یا یورو استفاده خواهد
کرد. این مسائل سبب شد تا سیاستمداران و کارشناسان مسائل سیاسی به این
نتیجه برسند که ایران و روسیه فراتر از همگرایی تاکتیکی منافع وارد مرحله
تازهای از «همکاری استراتژیک» و حتی «اتحاد در حال پیشرفت» شده اند».
«الجزیره»
در ادامه می نویسد: «با این حال، اگر تاریخ راهنمای ما باشد چنین ادعایی
بیش از حد خوش بینانه است. روسیه به عنوان ابر قدرت خود را در برابر امریکا
می بنید و ایران را در سطح خود از نظر میزان قدرت نمی داند. از سوی دیگر
کرملین همواره به ایران از منظر تاریخی به عنوان اهرمی برای چانه زنی در
روابط خود با قدرت های غربی به خصوص امریکا نگریسته است. امروز نیز وضعیت
تفاوتی با گذشته نکرده است و ایران احتمالا قربانی تمایل روسیه برای برسمیت
شناخته شدن به عنوان قدرتی بزرگ است. نگاهی بیندازیم به تعهدات هسته‌ای به
تعویق افتاده روسیه در قبال ایران و همچنین تحویل سیستم دفاع هوایی روسیه
که در نهایت در سال ۲۰۱۶ میلادی به تهران تخویل داده شد، تقریبا یک دهه پس
از آن که مذاکرات درباره خرید آن نهایی شد. امروز نیز روسیه از سویی به
قدرت های غربی در مورد فشار بر ایران در زمینه فعالیت های خاورمیانهای آن
کشور پیوسته و از سوی دیگر وزن خود را پشت توافق هسته‌ای گذاشته؛ توافقی که
ترامپ از آن خارج شد آن هم با این هدف که می تواند از برجام به عنوان
اهرمی برای مانور در روابط با تهران و واشنگتن استفاده کند».
این
شبکه خبری در پایان می نویسد: «تاریخ معاصر به وضوح نشان داده که روابط
روسیه و ایران وابسته به روابط امریکا و روسیه بوده است. کرملین از رابطه
با ایران استفاده کرده تا موقعیت چانهزنی خود را نسبت به امریکا تقویت
کند. در این میان نیز اسرائیل با نفوذ، لابی گری و قدرتی که در واشنگتن
دارد می تواند نقش میانجی را برای بهبود روابط واشنگتن و کرملین ایفا کند».
