شهردار تهران برای حل مشکل شهروندان، جیبشان را نشانه گرفت!

محمدعلی نجفی، شهردار تهران که امروز برای نخستین بار در نشست خبری در جمع خبرنگاران حضور یافته و پاسخگوی سوالات ایشان بود، به رغم آنکه تاکید داشت «امروز در وضعیتی قرار داریم که ادامه سیاست‌های قبلی ممکن نیست»، در قسمتی از سخنان خود به طرح و برنامه‌هایی برای حل مشکلات جاری تهران اشاره کرد که پیشتر نیز مطرح شده و مخالفت هایی آفریده بود.

این موضوع زمانی آشکار شد که یکی از خبرنگاران از وی در خصوص راهکارهای مدیریت جدید شهری تهران برای حل معضل ترافیک پرسید تا وی در پاسخ بگوید: «یکی از مشکلات شهر تهران بی تردید "معضل ترافیک" است که در تمامی نظرسنجی‌ها نیز به عنوان اولین و یا دومین مشکل شهروندان تهرانی مطرح می‌شود و این معضل را می‌توان در چهار راهکار اصلی مورد بررسی قرار داد:

* توسعه حمل و نقل عمومی به صورت شبکه‌ای باید در شهر تهران انجام شود، چرا که در حال حاضر برخی از شهروندان که می‌خواهند از شبکه حمل و نقل عمومی استفاده کنند به دلیل عدم وجود شبکه‌ای در حمل و نقل عمومی این شهر عملا نمی‌توانند از این سیستم بهره‌مند شوند.

* کاستن از سفرهای کاری درون شهری یکی دیگر از راهکارهای کاهش ترافیک کلانشهر تهران است. می‌بایست هوشمندسازی سیستم‌ها صورت گیرد که بخشی از آن باید در درون شهرداری محقق شود تا شهروندان بتوانند در رابطه با کارهایی که در درون شهرداری تهران دارند، بدون داشتن سفرهای درون شهری و از طریق هوشمندسازی سیستم‌ها امورات خود را انجام دهند و بخش دیگر نیز باید در مجموعه دولت و از طریق پیگیری دولت الکترونیک محقق شود که در سال‌های اخیر این کار انجام شده و برنامه‌ای نیز برای ادامه این روند ارائه شده است تا سفرهای کاری را در درون شهر کاهش دهیم.

* مسئله دیگر، مقداری گرانتر کردن استفاده از خودروهای شخصی در تهران و بسیاری از کلانشهرها است. امروز بسیاری از شهروندان در کلانشهرها [در دیگر کشورها] برای استفاده از بزرگراه‌ها باید هزینه‌هایی را بپردازند، اما در تهران این مورد پیش بینی نشده، لذا باید در این خصوص چاره‌ای اندیشیده شود. ما نیز در این راستا طرحی داریم که امیدواریم شورا و مجلس از آن حمایت کنند تا افرادی که در ساعات پیک ترافیک از خودروی شخصی استفاده می‌کنند هزینه‌ای را نسبت به آنچه که به شهر از آلودگی هوا و... تحمیل می‌کنند، پرداخت کنند.

* البته باید نگاه علمی نیز به شهر تهران داشته باشیم، چه بسا که با برخی تغییرات و اصلاحات هندسی می‌توان تا میزان زیادی در ساعات پیک، ترافیک را کاهش داد. در این مورد نیز با پلیس راهور و دانشگاه‌ها برای بهره گیری از ظرفیت آنان در حال انجام برنامه ریزی هستیم.»

اکنون نیم نگاهی به چهار راهکار مطرح شده توسط شهردار تهران برای حل معضل ترافیک کافی است تا دریابیم هیچ نکته جدیدی در میانشان به چشم نمی‌خورد؛ از تاکید بر ضرورت توسعه حمل و نقل عمومی که از چندین دهه پیش مطرح شده و یکی از سردستی ترین و شعاری ترین جملات در این خصوص است تا کاهش سفرهای غیرضروری که برای محقق کردن آن، امثال دفاتر پیشخوان دولت و پلیس+10 و حتی دفاتر الکترونیک شهر دایر شده و نتوانسته معضل ترافیک را رفع و رجوع کند.

این در حالی است که جز این دو مورد، شهردار تهران دو راهکار دیگر نیز برای حل معضل ترافیک بیان کرده که از قضا آنها هم جدید نیستند؛ یکی دریافت هزینه از خودروهای شخصی و گران کردن هزینه استفاده از خودروهای شخصی در تهران که پیشتر در قالب طرح دریافت عوارض از رانندگان در بزرگراه‌های سطح شهر در سالهای گذشته مطرح شده و در نتیجه مخالفت ها، اجرایی نشده و دیگری، همکاری و تعامل با امثال پلیس راهور برای اعمال برخی تغییرات برای کاهش ترافیک که امثال طرح کاهش (LEZ) محصول آن است که از سال گذشته اجرایی شده است.

اما آنچه سخنان شهردار تهران در این خصوص را عجیب تر جلوه می‌دهد، نه تکیه به راهکارهای ارائه شده در گذشته که برخی شان اجرایی هم شده‌اند، که تاکید موکد وی بر یکی از این چهار گزینه است؛ آنجا که وی از طراحی طرحی برای گران کردن هزینه استفاده از خودروهای شخصی سخن گفته و حتی ابراز امیدواری کرده که اعضای شورا و نمایندگان مجلس شورای اسلامی شهرداری تهران را در اجرایی کردنش همراهی کنند.

طرحی که بر اساس گفته های نجفی، بنای آن بر دریافت هزینه از آن دسته شهروندان است که برای رفت و آمد در سطح شهر، از خودروهای شخصی استفاده می‌کنند. طرحی جامع تر از وضع عوارض برای امثال پل طبقاتی صدر که ظاهرا قصد دارد شهروندان را به استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی تشویق کند اما اشاره به کمبودهای فراوان موجود در سیستم حمل و نقل عمومی کافی است تا نتایج منفی آن قابل حدس به نظر برسد.

طرحی که می‌تواند هزینه رفت و آمد در سطح شهر را به شدت گران کرده و حتی در ایاب و ذهاب مردم در سطح شهر، اختلالات فراوانی ایجاد نماید، به ویژه زمانی که می‌دانیم بخشی از رفت و آمدهای شهروندان تهرانی را مسافربرهای شخصی عهده دار هستند و علاوه بر آن، خارج کردن خودروهای شخصی از مدار آمد و شدهای شهروندان، سیستم پرمشکل حمل و نقل عمومی را نیز تا حدودی از کار خواهد انداخت.

وضعیتی که برای پی بردن به آن، توجه به ازدحام وحشتناک مسافران مترو و اتوبوس در ساعات اوج ترافیک کافی به نظر می‌رسد اما ظاهرا نه شهردار تهران و نه همکاران طراح وی به آن توجه نکرده‌اند. این در حالی است که اگر نگوییم با گران کردن هزینه استفاده از خودروهای شخصی، تقاضا از عرضه پیشی گرفته و در نتیجه آن، کرایه تاکسی ها افزایش خواهد یافت، از نکته‌ای بسیار مهم مغفول شده و تاثیر ان بر زندگی شهروندان تهرانی را ندید گرفته‌ایم.