مهدی مطهرنیا، استاد دانشگاه و تحلیل‌گر مسائل خارجی با بیان اینکه اردوغان یک شخصیت تعریف شده در ساختار قدرت ترکیه محسوب می‌شود به فرارو گفت: رجب طیب اردوغان می‌خواهد رهبریت کاریزماتیک خود در درون ترکیه را بار دیگر شکل و محتوا دهد. از این جهت به دنبال آن است که به عنوان یک رهبر منطقه‌ای در شکل دادن و محتوا بخشیدن به نوعثمانی‌گرایی حرکت کند.

مطهرنیا افزود: از این منظر باید بر این نکته توجه داشته باشیم که اردوغان اساسا تمایل دارد که در سیاست خارجی متکی بر نگرش‌های شخصی خود برای ارتقاء جایگاه فردی‌اش در ساختار قدرت ترکیه عمل کند و از ایجاد تاثیرگذاری در ساختار سیاسی ترکیه در اوضاع منطقه‌ای و سپس در وجوه گوناگون بین المللی سود برد.

به اعتقاد این استاد دانشگاه اردوغان با محور شخصیتی خود شعاعی از قدرت بر ترکیه نوعثمانی طراحی کرده و سیاست خارجی‌اش متکی بر جهت گیری رئال پراگماتیستی متوجه ارتقای جایگاه فردی خود در ساختار قدرت ترکیه و نظم منطقه‌ای است. از این جهت است که رئیس جمهور ترکیه در بزنگاه‌های تاریخی جهت گیری خود را تغییر می‌دهد. در زمینه‌ای که نگرش او با غرب هم‌مصلحت است ما شاهد گرایش‌های شدید اردوغان به لیبرالیسم غربی هستیم. در مقابل نیز هرگاه مخاطرات ناشی از رویکرد لیبرالیستی موجبات فشارهای داخلی بر او را فراهم کند، جهت‌گیری‌های اقتداگرایانه و تمایل به شرق از خود به نمایش می‌گذارد. اردوغان یک رهبر جویای فرصت‌های مناسب برای افزایش قدرت ترکیه و شخص خود است که در ساختار این قدرت حرکت می‌کند.

این تحلیل‌گر مسائل خارجی ادامه داد: اینجاست که در ارتباط با حضور ائتلاف جهانی ضدداعش رد پای چنین دیدگاهی را مشاهده می‌کنیم و در فعالیت با پرونده هسته‌ای ایران باز چنین جهت گیری را شاهد هستیم. در نزدیک شدن و دوری از تلاویو و همچنین مسکو نیز این نکته را مشاهده می‌کنیم بنابراین اردوغان در عین حال که به ظاهر پیچیده عمل می‌کند یک محور بسیار آشکار دارد.

پیمان با کشورهای منطقه در دراز مدت محل اتکا نیست

مهدی مطهرنیا با اشاره به سفر رئیس ستاد مشترک ارتش ترکیه به ایران که سه روز پیش انجام شد نیز گفت: همکاری‌های نظامی، سیاسی و اقتصادی در قالب‌های گوناگون در منطقه با توجه به لغزان بودن بافت متنی که بین کشورها وجود دارد نمی‌تواند در دراز مدت محل اتکا باشد. بسیاری از پیمان‌های متفاوت اقتصادی، سیاسی و نظامی در منطقه پیدا می‌شود که جهت گیری‌های خاصی را از خود به نمایش می‌گذارد. این کشورها پیمان‌های نظامی - امنتیتی متکی بر اتحاد کشورهای داخل منطقه از منظر آرایش شکلی با اتکا بر آرمانگرایی مطرح می‌کنند اما ما در عمل شاهد ایجاد یک فضای پرچالش برای عملیاتی شدن این پیمان‌ها هستیم. چرا که این پیمان‌ها بیش از آنکه متکی بر آرمان‌ها باشد متکی بر موقعیت‌های متفاوتی است که موجب می‌شود این کشور‌ها دم از ایجاد پیمان و تعهد متقابل می‌زنند و در نهایت بار دیگر به گذشته باز می‌گردند و گویی که اتحادها و پیمان‌ها تنها بر روی کاغذ باقی می‌ماند.

این استاد دانشگاه افزود: این منطق بارها و بارها در منطقه تکرار شده است و بار دیگر بر اساس آنچه در اقلیم کردستان در شمال عراق به وجود آورده است اردوغان به فکر نزدیکی با تهران و به دنبال ایجاد یک فضای همکاری با تهران و دمشق است. زمانی که این نیاز پایان پذیرد هیچ گونه تضمینی برای ادامه سیاست‌های اردوغان و حتی دیگر بازیگران منطقه‌ای در این جهت وجود ندارد.

اردوغان از بابت اقلیم کردستان بیشتر احساس خطر می‌کند

مهدی مطهرنیا اساسی ترین موضوعی که اردوغان را به تهران آورده است را همه پرسی استقلال اقلیم کردستان عراق می‌داند. او معتقد است بیشتر از ایران، ترکیه از رفراندوم اخیر کردستان عراق احساس خطر می‌کند چرا که ایران در میان مجموعه کشورهای منطقه که دارای مناطق کردنشین هستند، بیشترین فرصت را در ارتباط با اقوام کرد خود دارد. اکراد ایرانی خود از اصیل ترین اقوام ایران هستند و اصالت کردی خود را در ایرانیت خوبش تعریف‌پذیر می‌دانند.