عبدالرضا رحمانی فضلی نخستین دولتمرد مهمان مجلس دهم بود تا گزارشی مفصل درباره آسیب‌های اجتماعی ارائه دهد. موضوعی که از دغدغه‌های مقام معظم رهبری است.
افق تازه:در همین راستا وزیر کشور از برگزاری ۳ جلسه
خصوصی در شش ماه گذشته با مقام معظم رهبری در خصوص آسیب های اجتماعی خبر
داد. این سه جلسه هر بار حدود 3 ساعت به طول انجامید تا تمام ابعاد و جوانب
آن با حضور سران قوا و تمامی مسئولان حوزه اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد و
نهایتا ایشان دستوراتی فرمودند.
به گفته رحمانی فضلی، مسائل
اجتماعی، بازتاب و برون داد تمام رفتارهایی است که در حوزه های فرهنگی،
اجتماعی، سیاسی، امنیتی و اقتصادی بروز پیدا می کند و نهایتا می تواند موجب
قوام، انسجام، اعتماد، امید و رضایتمندی باشد یا به عکس می تواند موجب
تخریب سرمایه های اجتماعی و نهایتا مشکلاتی گردد که در بعضی از مواقع تبدیل
به موضوعات امنیتی شود.
وی با بیان اینکه تغییرات اجتماعی به عنوان
موضوعی است که باید آن را دایم رصد و تعقیب و تحقیق کرد گفت: تغییرات
اجتماعی با توجه به رشد تکنولوژی، سطح سواد و آگاهی، انفجار اطلاعات، مصرف
انبوه و افزایش سطح ارتباطات دایم در حال تغییر است که این تغییرات قطعی و
حتمی است.
اهم سخنان وزیر کشور از این قرار است:
**{با اشاره
به سخنان مقام معظم رهبری در سفر به سمنان} رهبری در صحبت هایشان بر لزوم
مهندسی و هدایت تغییرات اجتماعی تاکید کردند و فرمودند اگر تغییرات اجتماعی
مدیریت نشود قطعا در مقابل آن منفعل خواهیم شد و آسیب های منفی آن را باید
بپذیریم.
**تغییرات اجتماعی منجر به تغییر سبک زندگی می شود و سبک
زندگی تمام احوالات فرهنگی و اجتماعی و سیاسی و اقتصادی ما را تحت تاثیر
قرار می دهد. با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری تغییرات سبک زندگی را
مدام باید تعقیب کرد ومتناسب با الگوهای رفتاری، ایرانی اسلامی سبک زندگی
را تعریف کنیم.
**روابط، مناسبات و رفتارهای اجتماعی در حوزه روابط
اجتماعی حائز اهمیت است. از جمله بسترهای موجود برای ایجاد آسیب‌های
اجتماعی موضوع جغرافیای ایران است که به خودی خود موجب تقسیم‌بندی‌های
حوزه‌ای شده و در صورت عدم مدیریت درست به انشقاق اجتماعی تبدیل خواهد شد.
قرار گرفتن اقوام، جمعیت‌ها و مذاهب در درون این حوزه‌ها امکان ایجاد چنین
انشقاقی را فراهم می‌کند و این در حالی است که دشمنان ما نیز به دنبال
ایجاد چنین انشقاقی هستند.
** عدم توازن در حوزه حاشیه‌نشینی موضوع
مهم دیگری در حوزه اجتماعی است. امروز حدود 11 میلیون نفر حاشیه‌نشین در
کشور وجود دارد که معادل با 3 میلیون نفر حاشیه‌نشین در شهرهای تهران، مشهد
و اهواز متمرکز هستند؛ در کشور نیز حدود 2700 محل حاشیه‌نشینی داریم که با
توجه به ویژگی های آن نیاز است که خدمات بیشتری به آنها ارائه شود.
**
امروز 3 میلیون و 500 هزار نفر بیکار در کشور داریم که توزیع آن در کشور
نرمال نیست، به گونه‌ای که امروزه مناطقی وجود دارند که بیش از 60 درصد
بیکاری در آن متمرکز است.
**طبق آمارهای رسمی و برآوردهای مبتنی بر
شاخص های سازمان ملل، در حال حاضر یک و نیم میلیون نفر معتاد در کشور زندگی
می کنند که اعتیاد آنها از مواد سنتی به سمت مواد صنعتی و پرخطر رفته
است.در حال حاضر 60 درصد از تعداد زندانی های موجود در کشور به طور مستقیم و
غیر مستقیم با اعتیاد و مواد مخدر در ارتباط هستند؛ همچنین عامل 50 درصد
از طلاق ها اعتیاد می باشد. استفاده از مواد مخدر در کل دنیا در حال افزایش
است؛ البته در سال 94، به میزان 560 تن مواد مخدر در کشور کشف شد و در
حوزه پیشگیری و درمان نیز در سال 94 به میزان 10 درصد موفقیت حاصل شده است.
**در
حال حاضر حدود 2.5 میلیون نفر زن سرپرست خانوار در کشور زندگی می کنند. در
سال 93 و 94 با کاهش طلاق مواجه بودیم . اما متأسفانه 36 درصد از ازدواج
ها منجر به طلاق می شود که این تعداد در شهرهای بزرگ گاها افزایش نیز پیدا
می کند.
** متأسفانه سالی 600 هزار نفر عازم زندان ها می شوند که از
این تعداد 200 هزار نفر در زندان ها باقی می مانند که به طور حتم آثار
اجتماعی غیرقابل قبول و مخربی در جامعه خواهد داشت؛ بنابراین آنچه که مهم
است، رسیدگی به این معضلات از دو بعد انسانی و الهی همچنین امنیتی و سیاسی
است.
** مقام معظم رهبری در جلسات مختلف یادآور شدند که نسبت به
مسائل آسیب‌های اجتماعی 20 سال عقب هستیم، در واقع این موضوع در 20 سال پیش
باید بررسی و پیگیری می‌شد، لذا همه کسانی که در حیطه موضوعات اجتماعی
مسئولیت دارند، باید خود را در قبال مشکلات مسئول دانسته و نسبت به حل آنها
اقدامات لازم را انجام دهند.
** رهبری بر مسئولیت همه قوا در قبال
آسیب‌های اجتماعی تاکید داشتند.ایشان فرمودند که هیچ کسی نمی‌تواند از
مسئولیت خود را مبرا بداند، همچنین فرمودند که آسیب‌دیدگان اجتماعی عائله
مسئولان نظام هستند، نباید به آنها به‌عنوان مجرم و بیمار نگریسته و با
آنها برخورد شود.
** رهبر معظم انقلاب در جلسات تاکید داشتند که
درخصوص آسیب‌های اجتماعی با تسهیل‌گری و تصمیم‌سازی و اجرای مناسب باید
مسائل را به مرحله‌ای رساند که بتواند پاسخگوی عقب‌افتادگی ما باشد،
بنابراین ایشان در سطوح تصمیم‌گیری، شورای انقلاب فرهنگی را از موضوعیت
فرهنگی به فرهنگی-اجتماعی تبدیل کردند و به عضویت وزیر کشور و چندین مسئول
دیگر و تشکیل کمیسیون اجتماعی در شورای انقلاب فرهنگی، بار این شورا را
اجتماعی نیز کردند. شورای اجتماعی وزارت کشور نیز طبق مصوبه شورای انقلاب
فرهنگی ارتقای سطح داده شد و رئیس آن نیز که وزیر کشور بود، با دستور ایشان
رئیس جمهور، مسئول و رئیس شورای اجتماعی شدند و وزیر کشور به‌عنوان جانشین
رئیس جمهور موظف به اداره جلسات شد.
** مقام معظم رهبری برای اجرای
دستگاه‌های مختلف و ایجاد هماهنگی، پیگیری، سیاستگذاری و نظارت و ارزیابی،
معاونت فرهنگی اجتماعی وزارت کشور را تبدیل به سازمان کردند و دستور دادند
سازمانی چابک باید ایجاد شود که مسائل آسیب‌های اجتماعی را در حوزه اجرایی
هماهنگ و نظارت کند.
** رهبر انقلاب به دولت دستور دادند تا بودجه
خاصی را برای آسیب‌های اجتماعی در قالب بودجه سالانه و برنامه‌های توسعه
کشور در نظر بگیرد. ایشان تاکید کردند که دولت با تخصیص بودجه باید بتواند
این عقب‌افتادگی 20 ساله را جبران کند. همچنین ایشان فرمودند باید همه
مسئولان در همه سطوح مختلف را نسبت به این موضوع حساس کرد، از این‌رو بحث
گسترش و ترویج گفتمان مسال اجتماعی در دستور کار قرار دادند که ما در وزارت
کشور پیگیر آن هستیم.
** وزارت کشور متناسب با تاکیدات مقام معظم
رهبری و رئیس جمهور و قوانین مجلس، در اجرا به دنبال جبران عقب‌افتادگی
مطرح است، از این‌رو نمایندگان در مجلس نیز در تمامی مراحل می‌توانند ایفای
نقش کنند و یار و کمک دولت باشند.
** مقام معظم رهبری در سیاست‌های
کلان برنامه ششم توسعه محورهایی را مشخص کردند که در حوزه مبارزه با مواد
مخدر و اعتیاد فرمودند سالانه 5 درصد باید موفقیت حاصل شود و در
اولویت‌بندی، اعتیاد و مواد مخدر را در جایگاه نخست، حاشیه‌نشینی در جایگاه
دوم و پس از آن طلاق، بزهکاری‌ها، مناطق خاص و بحرانی اولویت‌های بعدی را
شامل می‌شوند. 
